Geri Dönüşümün Gizli Kahramanları
Geri dönüşüm sektörü atıkların sağlıklı biçimde toplanmasıyla var olabiliyor. Kaynağında ayrıştırılıp tesislere ulaşana dek iletim zincirinin bütün halkalarının doğru çalışması gerekiyor. Bu konuda Türkiye uzun süredir arayış içinde bu kapsamda endüstriyel tesisler için bir sistem oluştu. Yine de Türkiye’de toplam atıkların geri kazanılması hala yüzde 10’lu seviyelerde. Bu konuda en hassas ülkeler olan gelişmiş ülkelerde yüzde 40’lı seviyelerin üstüne yeni çıkıldı. Bu da işin hiç kolay olmadığını gösteriyor.
Peki Kim Bu Gizli Kahramanlar?
Sokak toplayıcıları ve hurdacılıkla geçinenler atık yönetiminin sorunlu alanlarından biri. Sayıları 500 bin kişi olarak tahmin ediliyor. Halen geri dönüşüme giren ayrıştırılmış atığın önemli bir kısmı bu işi yapanlarca toplanıyor, üstelik son dönemde Türkiye’ye sığınan düzensiz göçmenler, geçici koruma altına alınanlar, kaçak giren kişiler tarafından yapılan işlerin başında geliyor.
Ve aslında her gün sokakta gördüğümüz o insanlar, ekmek parasını çıkartırken o çöplerden, geri dönüşüme en büyük katkıyı yapıyorlar. Ve sadece bu yüzden bile bazı destekleri hakkediyorlar devlet tarafından. Teşvik, sigorta, sağlık ve ekipman desteği.
Sistemli bir atık toplama için, sokak toplayıcılığının disiplin altına alınması öneriliyor. Diğer yandan dar gelirli kişiler için de istihdam yaratabileceği üzerinde duruluyor. Sokak toplayıcılığı uzun süredir devam eden bir olgu. En dezavantajlı gruplar ve gelir bakımından en düşük seviyedeki işlerden biri. Hurdacılık ve sokak toplayıcılığıyla geçinen kişi sayısı, sokak toplayıcılarının örgütlendiği çeşitli dernekler tarafından 500 bin olarak tahmin ediliyor. Sokak toplayıcılarının herhangi bir kaydı bulunmuyor.
Dolayısıyla herhangi bir piyasa mekanizması olmadan, aracıların dayattığı fiyatlarla topladıklarını satıyorlar. Sokak toplayıcıları çeşitli dernekler altında örgütlendi ve Türkiye’nin en büyük işçi sendikaları konfederasyonu Türk-İş, sosyal sorumluluk gereği olarak bu derneklere kurumsal destek veriyor. Türk-İş’in girişimleriyle TOBB bünyesinde endüstri ve sektör bileşenlerinin bir kısmının katıldığı toplantıda sokak toplayıcılığının bir sistem dahilinde mesleki olarak tanınması ve sistemde tutulması fikrine olumlu bakıldı.
Sahilden Topladığı 2000 Plastik Atıkla Balık Heykeli Yaptı
Önceki sayılarımızda benzer bir olaydan bahsetmiştik ve ülkemizden de böylesine bir zanaat yapan, sanatçı çıkması gurur verici.
Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde mozaik ustası Mervan Altınorak, çevre ve deniz kirliliğine dikkat çekmek için Samandağ sahilinden topladığı 2 bin plastik atığı balık heykeline dönüştürdü. Samandağ sahilinde dalgaların kıyıya sürüklediği plastik atıkları 2 ay boyunca toplayan Altınorak, atölyesinde çalışarak parçaları bir araya getirdi.
Altınorak, atıklardan 3 metre eninde ve 2 metre uzunluğunda balık heykeli yaptı. Mervan Altınorak, yaptığı açıklamada, gelecek nesillerin daha yaşanası bir dünyada yaşam sürmelerini dilediğini söyledi. Plastik atıkların çevreye büyük zararı olduğunu belirten Altınorak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın eşi Emine Erdoğan`ın öncülüğünde başlatılan “Sıfır Atık Mavi Projesi”ne destek vermek istediğini ifade etti.
Denizlerdeki plastiklerden en çok balıkların etkilendiğini vurgulayan Altınorak; “İki aydır çalışmamı sürdürüyorum. Samandağ sahilinde dalgaların kıyıya sürüklediği plastik atıkları ve çevreden topladığım eski plastik oyuncakları atölyemde bir araya getirerek balık heykeli yaptım.” dedi.
Altınorak, balık heykeliyle çevre bilinci konusunda mesaj vermek istediğini vurguladı.
