Hayalet Fabrikalar

Devrimler, reformlar, rejimler ve bir çok kelime daha her zaman insanoğlu için ilgi çekici, ürkütücü veya heyecanlı olmuştur. Günümüzde pandemi ile birlikte dijitalleşen dünya ve hayat kavramları daha da tartışılır oldu. Herkes bireysel veya kurumsal olarak bire çok girişimde hatta dijital devrimde adımlar atmaktadır. Sanayi için ise en büyük dijital devrim endüstri 4.0 olacak şüphesiz olarak.

2011 yılında Almanya’da düzenlenen teknoloji fuarında “Endüstri 4.0” ilk defa dile getirildiğinden beri tüm dünyanın gündemine oturmuştur. Bazı kaynaklarda 4. Sanayi Devrimi olarak geçmektedir. Endüstri 4.0 bir Alman projesidir. Alman hükümetini buna sevk eden ise Avrupalı devletleri ekonomik anlamda sarsan Çin üretim imkânlarıdır. Almanya, Japonya ve Amerika gibi gelişmiş ülkeler Endüstri 4.0 hedefine yönelmiştir. Endüstri 4.0 bir hedeftir ve bilişim teknolojileri ile tüm yaşamsal mekanizmaları bir arayı getirmeyi amaçlamaktadır. Endüstri 4.0; nesnelerin interneti, İnternetin hizmetleri ve siber-fiziksel sistemler olmak üzere üç aşamadan oluşan bir sistemler kümesidir. Yeni dünya düzenini getirecek olan Endüstri 4.0 ile üretim ve yaşam alanlarının tamamı akıllı donanımlara sahip olacak ve sistemler birbiri ile bütünleşmiş şekilde çalışacaktır. Endüstri 4.0’ın en geç yirmi yıl içinde tamamen uygulamaya geçeceği belirtilmektedir. Üretim ile tüketimi yeniden yapılandıracak olan bu sistem ile zengin ve fakir ülkeler dağılımı da yeniden şekillenecek ve ülkeler arasındaki gelir dağılımında uçurumlar oluşacaktır.

Endüstri 4.0 konusunda henüz bilgi birikimi zayıftır. Ülkeler kendi bünyelerinde buna yönelik araştırma birimleri kurmuşlardır. Mevcut sanayi imkanlarında durumları iyi olan firmaların hevessiz olması da gelişime zarar vermektedir.

Endüstri 4.0 bir sistemin genel nitelendirilmesidir ve üçayaklı bir organizasyonu ifade eder. Organizasyonun ayakları ise; nesnelerin interneti, hizmetlerin interneti ve siber-fiziksel sistemlerdir. Sistemlerin birbiriyle iletişim halinde olması esasına dayanan Endüstri 4.0 da’ makineler birbiri ile iletişime geçebilecek, verilerin analizini yapacak ve gerektiğinde insana haber verecektir. Makineler birbirleri ile iletişimi kablosuz olarak sensörler vasıtasıyla sağlayacaktır. Tüm bunlar olurken sistem daha az maliyetle çalışacak, daha çabuk üretim yapacak ve çok az fire veren bir işleyişe sahip olacaktır. Sistemler eski sitemlere göre daha küçük olacak ancak daha fazla güvenlikli üretim yapacaklardır. Endüstri 4.0’ın merkezinde robotlar vardır. Makineleri yöneten, verileri değerlendiren ve diğer üretim kararlarını alanlar robotlardır. Bazı yazarlar tarafından karanlık fabrikalar olarak isimlendirilen ışıksız ve insansız üretim sahaları çoğalacaktır. Bunun yanında üç boyutlu yazıcılar Endüstri 4.0’ın başka bir boyutudur. Bu yazıcılar sayesinde tüm ihtiyaçlar basit bir dokunuşla evde üretilebilir hale gelecek ve büyük firmalara bağlılık ortadan kalkacaktır. Unutulmamalıdır ki Endüstri 4.0 tam anlamıyla faaliyete geçtiğinde sosyal sorunlar da baş gösterecektir. Bunun akla ilk geleni ise işsizliktir.

Nesnelerin İnterneti: Makinelerin birbirleri ile kablosuz iletişimini ifade eder. Bu makinelere robotlar da denebilir. Her robotun kendine ait iletişim adresi vardır ve bunlar çok hızlı şekilde birbirileri ile iletişi kurarak değişen üretim stratejisine ayak uydururlar. Karar alma ve uygulama süreçleri oldukça kısadır. Veri analizleri tüm birimlere derhal ulaştırılır.

Hizmetlerin İnterneti: Ortaya çıkacak olan yeni hizmet alanlarının olmasını ifade eder. İnternet üzerinden hizmet verecek olan kişiler, hizmet alacak kişileri, bunların arasındaki ilişkiyi sağlayacak yazılımı ve hizmetlerin kendisini içerir. Eposta hizmetleri, bulut sistemi gibi hizmetler buraya girmektedir.

Siber- Fiziksel Sistemler: Sanal dünyanın bir kopyası olarak kendi kendini idare eden sensörleri vasıtasıyla işlemlerini gören sistemlerin genel adıdır.

Hayalet fabrikalar ürkütücü gibi gözükse de kaynakların verimli kullanılması, üretim kalitesinin artması, pandemi gibi süreçlerde üretimin durmaması açısından yakın gelecekte hayatımıza girmiş olacak. Unutulmamalıdır ki bu makinaları yönetecek olan insanlardır ve unutulmamalıdır ki duygu insan has bir özelliktir.