Plastik Neden Sararır?
Eski bir oyun konsolunuzun olduğunu düşünün, satmak ya da oynamak için çıkardığınızda bir de ne göresiniz? Plastik olan gövdesi sararmış. Tüm parçalar orada ve fişe taktığınızda çalışıyor, bir sorun gözükmüyor. Potansiyel koleksiyoncuların gözünde konsolun değerini etkileyebilecek bir sorun var. Bir zamanlar beyaz kasa artık kirli görünüyor, çekici olmayan bir sarı.
Plastiğin uzun ömürlülüğü onu bu kadar faydalı bir materyal yapan özelliklerden biri. Onu doğal alanlardan ve su yollarından uzak tutmaya çalışmamızın nedenlerinden biridir. Çoğu plastik (polimer) oldukça sağlam ve dayanıklıdır. Fakat plastik yine de kusursuz değildir. Zamanla rengini değiştirebilir (oyun konsolunuza olan şey) veya kırılganlaşabilir.
Herhangi bir etki meydana geldiğinde, plastiğin gerçek hayatta davranış şeklini değiştirebilir ve polimerden üretilen ürün artık amaçlandığı şeyi yapamaz. 1970’lerden gelen plastik balon pencereler bu etkinin güzel bir örneğini oluşturuyordu. Yaşla birlikte plastik sararmaya ve pencereler sızdırmaya başlar! Temiz olması için tasarlanan, sarıya dönüştüğü ve olması gerekenden çok önce başarısız olmuş olan, tıbbi borular. Tüpün bir kısmı hastanın vücudunun dışında kalması gerektiğinden, renk değişikliği özellikle endişe verici idi. Diğer uygulamalarda, bir tıbbi cihazın arızası hayatı tehdit edici olabilir.
Polimerlerin birçok nedenden dolayı problemleri olabilir, ancak sorun renk değişimi içerdiğinde UV ışıkları, incelenen ilk şüphelilerden biridir. Ultraviyole ışık spektrumu çoğu polimerde iyi bir etki yaratmaz tabi ki. UV ışınlarına maruz kalmak plastiklerin rengini değiştirmesine (sararmasına), çatlamasına, kırılmasına ve hatta erimesine neden olabilir! UV ışınlarına maruz kalman bir polimerde nelerin değişimlere neden olup olmadığını belirleyebilecek, biri UV testine tabii tutulmuş birden fazla analitik teknik vardır.
Test, bir polimer veya plastiğin çok fazla UV absorbe edip etmediğini anlamamıza yardımcı olur ve sorunu çözebilecek katkı maddeleri için önerilerde bulunur. Üreticinin konusuna ve kullanım amacına bağlı olarak üretici, UV radyasyonuna maruz kalma sonucu oluşan serbest radikalleri yakalayan ve zarar vermelerini önleyen bir UV emici stabilizatör veya bir söndürücü ekleyebilir.
Tabii ki, UV radyasyonu plastiklerin ve polimerlerin yaşlanmasına neden olabilecek tek faktör değildir. Görünür ışığa, aşırı sıcaklıklara, neme veya çözücülere maruz kalma, bir polimerin zaman içinde bozulmasına neden olabilir. Bununla birlikte sararmaya gelince, UV ışığı genellikle birincil suçludur.
Oyun konsolunuza geri döndüğünüzde, muhtemelen yıllarca TV’nizin üstüne oturmuş ve bazı ışınları yakalayıp, emmiş paketlemeden önce. Bir süre karanlıkta oturuyor olmasına rağmen, hasar çoktan ilenmiş ve zaman ile sararma meydana gelmiş. Tıbbi tüp yetersizliği durumunda, UV radyasyonu da sararmanın kaynağıydı. Hastanın hevesli bir güneş banyosu delisi olduğu ortaya çıktı. Bu yüzden boru üreticiden beklenenden çok daha yüksek miktarda UV ışınları almış bulundu
