Hadi Bakalım

Türkiye, 2021 yılında toplam 685 bin ton plastik atık ithal etti ve atık ithal pazarının en önemli oyuncularından bir tanesi. Plastik atık ithali ifadesinin yanlış yazıldığını veya yanlış okuduğunuzu düşünmüş olabilirsiniz. Eğer plastik atığın yakılması, bir şekilde imha edilmesi gereken bir materyal olduğunu düşünüyorsanız bu makaleyi okuduktan sonra fikrinizin değişeceğinin garantisini verebiliriz!

Geri dönüşüm, esasen hayatımıza yeni girmiş bir kavram değil. Antik çağlardan itibaren, materyallerin eritilmesi veya farklı materyallere eklenmesi yoluyla yeniden kullanıldığı bilinen bir gerçektir. Geri dönüşümün ardındaki realite ise her zaman aynıdır: Dünyamızdaki kaynaklar kısıtlıdır ve elde edebileceklerimizin bir sınırı vardır. Ve hangi dönemde olursak olalım, bu talebe cevap verme gerekliliği doğmuştur. Nitekim halihazırda sınırlı kaynakların iyice sınırlandığı 2. Dünya Savaşı yıllarında geri dönüşüm faaliyetlerinin büyük ölçüde artması ve yeni teknolojiler geliştirilmesi bir tesadüfün eseri değildir.

21. yüzyıl itibariyle iyileşen hayat şartları ve insanlık adına yaşanan pek çok sevindirici gelişme, doğum oranlarının artmasına ve ortalama yaşam süresinin uzamasına sebebiyet vermiştir. Beraberinde gelen olumsuzluk ise, dünyamızın kısıtlı kaynaklarının tüketiminin hızla artmasıdır. İşte bu noktada karşımıza çıkan en iyi çözüm, atıkların yeniden kullanıma kazandırılmasıdır.

Geri dönüştürülmüş ürün kullanımı, günümüzde dikkatlerden kaçmayacak şekilde yaygınlaşmış durumda. Artık giyimden hazır tüketime pek çok firma, geri dönüştürülmüş ve tekrar kullanılabilir ürünler kullanmaya büyük özen gösteriyor; yönetmeliklerini, geri dönüştürülmüş materyallerin ürünlerinde belli ölçüde kullanımının zorunlu olacağı şekilde yeniden düzenliyorlar. Bu duyarlılık elbette sevindirici; geri dönüşüme yönelik artan ilgi, kaynaklarımızın dengeli kullanımı konusunda atılmış çok büyük bir adım. Peki geri dönüşüm için gerekli materyallerin nereden sağlandığını, sürecin nasıl işlediğini biliyor muydunuz?

Atık toplama noktaları, mikro ölçekte emekçilerin topladığı dönüştürülebilir atıklar veya büyük ölçekli ihaleler yoluyla yurtdışı ve yurt içerisinden toplanan seçilmiş atıklar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış ve çalışmaları denetim altında olan geri dönüşüm tesislerinde toplanıyor. Bu ürünler ayrıştırıldıktan sonra farklı aşamalardan geçiyor ve yeniden kullanılabilir hale getiriliyor. Bundan sonraki süreçte ise istenen materyale dönüştürülebiliyor ve bu döngü ( plastik gibi bazı hammaddelerde) sonsuza kadar devam edebiliyor. Atık olarak görülen materyaller, Türkiye’nin cari açığının kapanmasına ciddi katkıda bulunuyor, plastik hammadde ithalatını sınırlandırıyor ve gereksiz kaynak tüketiminin önüne geçiyor. Bu bilgiler ışığında geri dönüştürülebilir materyallerin atık mı, hammadde mi olduğu sorusunun cevabını sizce nedir?