Hayat Kurtaranları Kurtaran Plastik

Bir kısmımızın çocukluk hayallerini süsleyen meslek, bir kısmımızın en büyük hayranlığı, ancak hepimizin hayranı olduğu bir kahramanlar topluluğu var: İtfaiyeciler. Bizim için kendi canını hiçe sayan, ateşlerin içerisine cesurca atlayan, canı pahasına da olsa ormanlarımız, insanlarımız için kıyasya mücadele eden kahramanlardır onlar. Haklarını ödeyebilir miyiz, muhtemelen hayır. Aklımıza bile gelmez çoğu zaman onlar bir felaket yaşamadan. Ancak onların takdir edilmek gibi bir amacı yok, bu cesaretin zaten maddi bir karşılığı da yok! Yine de biz elimizden geldiğince bu kahramanları, ve bu kahramanların ekipmanlarını anlatmaya çalışalım.

Profesyonel bir teşkilat halini alması, en azından Osmanlı’da, 1720’yi bulan itfaiye, aslında her zaman büyük bir ihtiyaçtı. Yine Osmanlı’yı ele alırsak ahşap ev ve dükkanların çok fazla olması, şehir hayatı için çok büyük tehlike oluşturuyordu. Zira ufak bir kıvılcım şehrin yarısını kül etmek için yeterli oluyordu. Düzensiz halde bulunan ve ellerinde kovalarla suya yakın yere konumlanan itfaiyeciler herhangi bir teşkilata bağlı olmadan (ücreti karşılığında!) yangınlara müdahale ediyordu. Hatta denir ki, tulumbacı da denilen itfaiyeciler kendileri yangın çıkarır ve ücreti mukabilinde bu yangınları söndürürlermiş! Kulağa hoş gelmiyor evet; neyse ki itfaiyenin profesyonel bir teşkilat haline bürünmesiyle bu durumlar ortadan kalktı. Zaman içerisinde itfaiye birlikleri teknolojinin gelişimiyle daha da profesyonelleşti ve 20. yüzyılda plastik teknolojilerinin gelişimi, tam anlamıyla bir kırılma etkisi yarattı.

Yanmaz plastikler, endüstriyel teknolojinin pek çok alanında kullanılan ve itfaiyecileri yangın sırasında alevlerin etkisinden korunmayı amaçlayan özel bir plastik türüdür. Bu plastikler, yüksek sıcaklıklarda bile yanmayacak şekilde üretilir ve genellikle polikarbonat, fenolik veya fenol formaldehit polimerlerinden yapılır. Bu plastikler, yüksek sıcaklıklarda bile yüksek mukavemete sahip olur ve yangın sırasında alevlerin etkisinden korunmak için kullanılır.

İtfaiye kıyafetlerinde kullanılan yanmaz plastikler, yangın sırasında itfaiye görevlilerinin yüzlerini ve vücutlarının büyük bir bölümünü kaplar. Isıya ve aleve dayanıklı lif ve karışımlarından, çok katmanlı bir kumaş yapısı oluşturularak üretilmektedirler. Genellikle dış katman, nem bariyeri ve termal astar olmak üzere üç katmandan oluşan itfaiyeci kıyafetleri bu sayede itfaiyecileri yangının alevlerinden ve ısısından korunurken, hareketlerine engel olmayacak şekilde rahatça hareket edebilir. Ayrıca, yanmaz plastikler aynı zamanda itfaiye görevlilerinin solunum yollarını da korur ve onları toz ve dumanlardan korur. Bu sayede, itfaiye görevlisi yangın sırasında nefes alıp verirken zorluk çekmez ve görevi sırasında daha rahat hareket edebilir.

İtfaiyecilere, itfaiyenin kahramanlarına çok şey borçluyuz. Sevindirici olan şu ki, en azından onların plastik sayesinde bir nebze de olsa güvende olduğunu biliyoruz. Biz onlara çok şey borçluyuz, onlar ise plastiğe…