Körüklü Otobüs

Eski körüklü Ikarus otobüsleri hatırlar mısınız? Canlı kıpkırmızı renkleriyle, dağ bayır tık demeden tırmanmasıyla, içerisine dolan sesle, yoldaki kasislerin her zerresini size hissettirmesiyle… Anılarınızı kurcalarsanız eğer, bu yolculuğu deneyimlemiş olduğunuzu anımsarsınız siz de her Türk vatandaşı gibi! Özellikle İstanbul’un ayrılmaz bir parçası, adeta sembollerinden birisi haline gelen Ikarus’lar popülaritesini neye borçluydu peki? Hiç düşünmekle kendinizi yormayın cevabı biz verelim; güçlü plastik körüklerine!

Körüklü otobüsler,her biri birer otobüs boyutunda olan 2 dev parçadan oluşur. Hatta bazı otobüslerde 3 körük bulunur ve boyutları 11 metreden 25 metreye kadar değişir. Dev boyutları, normal bir otobüsten çok daha fazla yolcunun taşınabilmesini sağlar. Peki bunun ne gibi avantajları var? En önemlisi, çevreye verdiğimiz zararı azaltıyorlar ve bunun matematiği çok basit; 2 otobüs dolusu yolcuyu bir otobüs taşıyor ve bu otobüsün bir adet motoru var! Tasarruflular çünkü daha az emisyon ortaya çıkarmalarının yanında yakıt tüketimini de otomatik olarak azaltmış oluyorlar.

Körüklü otobüsün ilk örnekleri 1920'lerde Avrupa'da ortaya çıktı. 1938'de Twin Coach, markası, Baltimore şehri için körüklü bir otobüs inşa etti ; 14 metre uzunluğundaki bir gövdeye ve dört dingile sahip olan bu otobüs, körüklü otobüslerin ilk örneğiydi. Körüklü otobüsün şahlanışı, makalemizin başlığını da kapsayan Ikarus otobüslerle başladı. İsmini Yunan mitolojisinden alan bir Macar şirketi olan İkarus’un ilk körüklü otobüs prototipi olan ve 1961'de ortaya çıkan Ikarus 180, 1966’da seri üretime girdi. O dönem doğu bloğunun bir parçası olan Macaristan’da üretildiği için Icarus dönemin siyasi ruhuna uygun biçimde Doğu Bloku ülkelerinde çok büyük popülerlik elde etti. Uygun fiyatı, dayanıklılığı ve gücüyle Türkiye’de de şehir içi toplu ulaşımda çok popüler hale geldi; böylece Türk halkı da ilk kez körüklü otobüsle tanışmış oldu. Otobüsün ortasında bulunan plastik körük tonlarca metalin başarıyla taşınmasını, dev parçaların korelasyonunu başarıyla sağlaması ve milyonlarca insanın yükünü gık demeden güvenle istenen yere ulaştırmasıyla yoğun hatlar için adeta vazgeçilmez hale geldiler. Günümüzde de bu alışkanlıkların pek değiştiğini söyleyemeyiz; Metrobüslerde hala plastik körükler bulunuyor ve bunlar sayesinde sonsuz trafikten bir nebze de olsa kurtulabiliyoruz.

Eski ikarus otobüsler, artık yok olmaya yüz tutmuş olabilirler ve üretimleri durmuş olabilir ama onlar hala insanların hatıralarında yaşamaya devam ediyor. Onları hatırlamak, insanları eski günlere götürüyor ve içini ısıtmaya yetiyor. Körüklü otobüsler ve metrobüsler ise hala kullanılmaya devam ediliyor ve plastik körükleri sayesinde her gün milyonlarca insana hizmet etmeye devam ediyorlar.